Yılbaşında büyük zam geliyor: Neler zamlanacak, fiyatları ne olacak?

T24 Ekonomi

2025’te vergi, ceza ve harçlara yüzde 44 oranında artırım geliyor. Emlak, MTV, etraf paklık vergisi ve trafik cezaları üzere kalemleri kapsayan artış, yılbaşında yürürlüğe girecek.

2025-2027 Orta Vade­li Programda (OVP), 2025 yılının tümün­de tüketici fiyatları (TÜFE) bazında enflasyon oranı yüzde 17,5 seviyesinde öngörü­lerken, yılın başında Emlak, Etraf Paklık, Özel Bağlantı ve Motorlu Taşıt üzere vergiler ile resmi süreçlerde alınan çe­şitli harçlar, araç muayene üc­retleri, Gelir Vergisi tarife di­limleri ve trafik cezaları yüz­de 44 dolayında zamlanacak.

Söz konusu maktu vergiler ile ceza, harç ve fiyatlar, Ver­gi Tarz Kanununun müker­rer 298’inci unsuruna nazaran her yılın başında, “yeniden değerleme oranı” kadar artı­rılıyor. Her yıl ekim ayı sonu prestijiyle Yurtiçi Üretici Fi­yat Endeksinin (Yİ-ÜFE) son on iki aylık ortalamasında bir evvelki on iki aylık devrin ortalamasına nazaran meydana gelen artış, izleyen yılın başında geçerli ola­cak tekrar de­ğerleme oranı­nı veriyor.

Dünya Gazetesi köşe müellifi Naki Bakır’ın aktardığına nazaran, tekrar değerleme oranı son yıllarda enflasyonun seyrine gö­re epeyce farklı düzeyler­de oluştu, yüksek enflasyon­lu yıllarda mükellefin yükü inanılmaz ağırlaştı.

2025 başında uygulanacak muhtemel oranın yıllık enflasyon maksadının çok üzerinde bek­leniyor.

En az yüzde 44 artırım bekleniyor

2025 başında çeşitli vergi, ce­za, harç ve fiyatlara uygulana­cak tekrar değerleme oranı, 3 Kasım’da Ekim 2024 enflasyon dataları açıklandığında netleşe­cek. Yİ-ÜFE’nin eylül sonu iti­barıyla seviyesi, yılbaşından ge­çerli olacak yine değerleme oranının yüzde 44 dolayında olacağını gösteriyor. Buna gö­re gelecek yıl çeşitli vergi, ceza, harç ve fiyatlar 2024’teki ka­dar olmasa da maksat enflasyo­nun çok üzerinde artacak.

Kasım 2023’de 2882,04 olan Yurt İçi Üretici Fiyat Endeks kıymeti, Eylül 2024’te aylık yüzde 1,37’lik artışla 3659,84’e yükseldi ve son on bir aydaki endeks değerleri­nin ortalaması 3028,74 oldu.

Ekim ayında Yİ-ÜFE artışı sıfır bile olsa son on iki ayın ortalamasında endeks kıymeti 3333,73 olacak ve geçen yıl ay­nı tarih prestijiyle on iki aylık ortalamada 2318,94 olan en­deks kıymetine nazaran yıllık artış yüzde 43,76’ya gelecek. Bu da 2025’te çeşitli vergi, harç ve cezalara uygulanacak yine değerleme oranını verecek.

Ekim ayında Yİ-ÜFE yüz­de 1,5 artarsa, son on iki ayın ortalama endeks değe­ri 3338,30’a, evvelki on iki aya nazaran artış yüzde 43,96’ya yükselecek. Aylık artışın yüz­de 2 gelmesi durumunda orta­lama endeks 3339,83’e, evvelki on iki ayın ortalamasına nazaran değişim yüzde 44,02’ye; aylık artışın yüzde 2,5 olması duru­munda ise ortalama endeks 3341,35’e, artış oranı da yüzde 44,09’a ulaşacak.

Cumhurbaşkanı yetkili ol­duğu alanlarda indirim-ar­tırım yetkisini kullanmazsa 2025 başında ilgili kalemler­deki yükümlülükler bu oran­da artırılacak.

Yüksek yeni­den değerleme oranı ile ver­gi, ceza ve harçların yüksek oranda artırılması, birebir za­manda 2024 yılında önem­li oranda gerilemekle birlik­te hala yüksek seviyede kalan enflasyonun bilhassa dar ve sabit gelirler üzerindeki erozyonunu 2025’e de taşı­mak manasına geliyor.

Yeniden değerlemeye endeksli kalemler hangileri? 

3 Kasım’da aşikâr olacak yine değerleme oranına nazaran yılbaşında artırılacak vergi, ceza, harç, fiyat ve tarifeler şunlar:

– Emlak Vergisi

-Çevre Paklık Vergisi

-Motorlu Taşıtlar Vergisi

-Gelir Vergisi Kanunu, kimi istisna meblağları, vergi tarifesi dilimleri vb.

-Veraset ve İntikal Vergisi, istisnalar, tarife matrahları

-Damga Vergisi.

– Özel İrtibat Vergisi

-Trafik cezaları

-Ehliyet ve pasaport harçları

– Vergi Yol Kanunundaki cezalar

-Kabahatler Kanununa tabi idari para cezaları

– Araç muayene ücretleri

-Yurt dışı çıkış harcı

Vergi Usul Kanunu uyarınca Cumhurbaşkanının, vergi ve harçlarda tekrar değerleme oranını yüzde 50’ye kadar azaltma ve yüzde 50’ye kadar artırma yetkisi bulunuyor.

Motorlu Taşıtlar Vergisi’nde Cumhurbaşkanının artırma yetkisi yüzde 50, indirme yetkisi yüzde 80 seviyesinde bulunuyor.

Ancak kelam konusu yetkinin nadiren ve hudutlu kullanıldığı, genelde her yıl ekim sonu 12 aylık ortalama Yİ-ÜFE’de gerçekleşen artışa nazaran belirlenen tekrar değerleme oranının izleyen yılbaşında kelam konusu vergi, harç, ceza ve başka yükümlülüklere uygulandığı görülüyor.

Cumhurbaşkanının idari para cezaları başta kimi kalemlerde ise bu türlü bir yetkisi bulunmuyor, ilan edilen tekrar değerleme oranları bu kalemler için değiştirilemiyor.