Tarım ve Orman Bakanlığı, son dönemde işlenmeyen tarım topraklarının kiraya verilmesi dahil üretimi merkeze alan bir dizi düzenlemeyi hayata geçirdi.
Bu yıl tarımda üretim planlanmasına geçerek yeni bir periyodu başlatan bakanlık, bu kapsamda su eserleri ve hayvancılık ile bitkisel üretimde yeni takviye modellerini uygulamaya aldı. Bakanlık, bir öbür kıymetli adımı da işlenmeyen tarım topraklarına yönelik attı. Üretim seferberliği çatısı altında kelam konusu yerlerin dönemlik ziraî maksatlı kiraya verilmesine yönelik süreçleri yönetmelikle belirledi.
Düzenlemeyle ülkede ziraî üretimin artırılması planlanırken, AA muhabiri işlenmeyen tarım yerlerinin dönemlik olarak ziraî emelli kiraya verilmesine ait merak edilen 10 soru ve karşılığını derledi. Bu sorular ve karşılıkları şöyle:
1 – HANGİ YERLER KİRALANACAK?
Hazinenin özel mülkiyetinde yahut devletin karar ve tasarrufu altında bulunan tarım toprakları hariç, mülkiyeti gerçek yahut hukukî bireylere ilişkin üst üste iki yıl işlenmeyen tarım yerleri, arazinin vasfının değiştirilmemesi ve kiralayan tarafından ziraî üretimde kullanılması koşuluyla dönemlik kiraya verilecek.
2 – KİRALANACAK YERLER NASIL TESPİT EDİLECEK?
Kiraya verilecek toprakların tespiti için vilayet yahut ilçe tarım ve orman müdürlükleri bünyesinde oluşturulan Arazi Tespit Komitesi, kadastro parsel dataları, uydu imajları, coğrafik bilgi sistemleri, başka kamu kurumlarından elde edilecek bilgiler üzerinden yapılacak çalışmalar ve yerinde gerçekleştirilecek arazi denetimleriyle işlenmeyen tarım topraklarını tespit edecek.
Arazi tespitinde, bölgelerin hasat periyoduna de bakılarak 1 Eylül’den 31 Ağustos’a kadarlık mühlet dikkate alınacak.
3 – İŞLENMEYEN TARIM YERLERİ NEREDE İLAN EDİLECEK?
İşlenmeyen tarım yerleri listesi vilayet yahut ilçe müdürlüklerince mahalle muhtarlıklarının ilan tahtalarında, elektronik ortamda ve il müdürlüğü internet sitesinde ilan edilecek. Arazi malikleri ve öbür ilgililer, listelerle ilgili itirazlarını ilan mühleti içerisinde komiteye yapabilecek.
İşlenmeyen Tarım Topraklarının Ziraî Maksatlı Kiraya Verilmesine Ait Yönetmelik, 22 Ağustos 2024’te yürürlüğe girdi. İçinde bulunulan birinci tespit yılına ilişkin 1 Eylül 2023-31 Ağustos 2024 tarihleri ortasında işlenmeyen tarım topraklarına ait birinci listeler, 30 Eylül 2024’te ilana çıkarılmış olacak. Üst üste iki yıl işlenmeyen yerlere ait birinci listenin ise 1 Eylül 2025’te ilana çıkarılması ve birinci kiralamanın 16 Ekim 2025 tarihinde yapılması planlanıyor.
4 – ARAZİNİN DURUMU KİRALAMA SÜRECİNDE NASIL PAHALANDIRILACAK?
Dikili ve örtü altı tarım toprakları kiralama süreçleri kapsamına alınmayacak. Arazi sınıfı, parsel büyüklüğü ve verimlilik durumu ziraî üretim için ekonomik olmayan toprakların bu durumu tutanak altına alınarak o yılki kiralama süreçlerine dahil edilmeyebilecek.
5 – KİRA BEDELİ NASIL BELİRLENECEK?
Kira bedeli, kurul tarafından belirlenen rayiç bedelden düşük olamayacak. Tarım topraklarının rayiç kira bedelinin tespitinde emsal olarak kullanılmak üzere, kiralanacak tarım yeri ile misal özellikte ve tıpkı yerleşim yerinde bulunan en az üç kiralanmış tarım toprağı tespit edilecek.
6 – ARAZİ KİRALAMAK İSTEYENLER NASIL MÜRACAAT YAPACAK?
İlan edilen tarım topraklarını kiralamak isteyenler, tarım yeri kiralama talep formunu eksiksiz olarak doldurarak ilan mühleti içerisinde vilayet müdürlüğüne müracaat yapacak. Kiralama müracaatları Tarım Yerleri Değerleme ve Edindirme Bilgi Sistemi üzerinden de gerçekleştirilebilecek.
7- KİRALAMA SÜRECİNDE KİMLERE ÖNCELİK TANINACAK?
Kiralama öncelikli olarak, kiraya verilecek tarım toprağının bulunduğu yerleşim yerinde ikamet edenlere, sivil toplum kuruluşlarına ve meslek odalarına yapılacak. Öncelikli kümelerden birden fazla istekli çıkması halinde en yüksek teklifi verene, öncelikli kümelerden istekli çıkmaması halinde ise öbür isteklilerden en yüksek teklifi verene kiralama yapılacak.
8 – KİRA BEDELLERİ KİME ÖDENECEK?
Kira bedeli arazi sahibine ödenecek. Arazi maliklerine yahut hak sahiplerine ulaşılamaması halinde, kira bedelleri bakanlıkça belirlenecek bir kamu bankasında yere özgülenerek açılacak üçer aylık vadeli hesapta nemalandırılacak. Mülkiyeti ihtilaflı tarım yerlerinde ihtilafın giderilmesi halinde biriken kira geliri, hak sahiplerine hisseleri oranında dağıtılacak.
9 – YERLER BİR SONRAKİ YIL DA KİRAYA VERİLECEK Mİ?
Kiralama dönemi içerisinde, kiralanan tarım yerlerinin maliklerinden rastgele biri tarafından bir sonraki dönemde üretim yapacağına dair bir müracaat yapılmaması durumunda bu yerler üst üste iki yıl işlenmeyen tarım toprakları listesine eklenecek.
Emsal olarak kullanılacak tarım toprağının belirlenmesinde akrabalar ve hissedarlar ortası kiralama, toplumsal nedenlerle kiralamalar üzere özel gayesi olan kiralama bedellerinin piyasa şartlarını temsil kabiliyetlerine dikkat edilecek.
10 – KİRACILAR TAKVİYELERDEN YARARLANABİLECEK Mİ?
Kiralanan tarım toprakları bakanlıkça belirlenen kayıt sistemlerine kaydedilecek ve kiracılar bu topraklarla ilgili ziraî dayanaklardan yararlandırılacak.