ANTALYA – Su kaynakları, yaban hayatı ve biyoçeşitlilik açısından çok güçlü bir coğrafya olan, kelebek çeşitliliği bakımından da Türkiye ve Avrupa’da özel bir alan olarak gösterilen Doyran’a yapılacak HES’e karşı 11 köyde gayret sürüyor. 8 Ekim’de Doyran’da yapılan bilgilendirme toplantısına siyasi partiler, etraf örgütleri, meslek odaları ve yöre halkı akın etti.
Uzmanlar HES projesinin ekosisteme muhtemel tesirleri üzerine ihtarlarda bulunurken, proje alanının etrafındaki 11 köyün halkı ismine konuşan Doyran Muhtarı Mehmet Akkaya da ortak itirazlarını sıraladı.
Nadir cinslerin devamlılığı ve bölgede doğal ömrün sürdürülmesi için HES yapılmasına şiddetle karşı çıkan yöre halkı, Doyran Çayı’nın yılın HES yokken bile yılın aşikâr periyotlarında kurumaya yüz tuttuğunu belirterek, “Olmayan suya HES olmaz” dedi.
‘YETERİNCE TAHLİL EDİLMEMİŞ’
TMMOB Etraf Mühendisleri Odası Antalya Şubesi, Doyran Regülatörü ve HES Projesi’ni hazırlayan Doyran Güç A.Ş’nin ÇED başvurusu yaparken verdiği bilgiler ışığında bir rapor hazırladı. Raporu, bilgilendirme toplantısı sırasında şirkete de sunan Etraf Mühendisleri Odası, Doyran HES’in ÇED sürecinde gereğince tahlil edilmediğini ve halkın ömrüne uygun olmadığını söyledi.
‘KARADENİZ ÖRNEĞİ AKLA GELSİN’
Meslek odasının HES projesinin sakıncalarından bahsettiği raporda, şöyle denildi: “Ülkemizin güç bağımsızlığı amacını destekliyoruz lakin bu gaye, doğayı ve halkı koruyan sürdürülebilir yaklaşımlarla sağlanmalıdır. Antalya’nın tabiatını, tarımını, insanını ve en nihayetinde ekosistemi tehdit eden Doyran Regülatörü ve Hidroelektrik Santrali (HES), bölgedeki su kaynaklarını cebri borularla güç üretimi için kullanmayı hedeflemektedir. Lakin bu projenin, hem doğal ekosistemimize hem de mahallî ziraî üretimimize geri dönülmez ziyanlar vereceğini öngörmekteyiz. Geçmiş HES projelerinden alınan dersler, Karadeniz bölgesinde gerçekleştirilen HES projelerinin tabiata ve iktisada verdiği ziyanlar dikkate alınmalıdır.”
Doyran HES’e karşı başlatılan çabaya, siyasi partiler, etraf örgütleri, meslek odaları ve 11 köyden yöre halkı takviye veriyor.
‘PROJE, KALKINMA AMAÇLARINA AYKIRI’
Projenin, 12’nci Kalkınma Planı’nın sürdürülebilir kalkınma ve kırsal kalkınma maksatlarıyla önemli bir tezat oluşturduğunun altını çizen raporda, “Doyran ve etrafındaki aile çiftlikleri ve tarım faaliyetleri, direkt bu su kaynaklarına bağımlıdır. Projenin hayata geçmesi, lokal halkın geçim kaynaklarını tehlikeye atacak ve bölgenin ekosistemini sarsacaktır. Ayrıyeten, bölgede yaşayanların içme suyu erişimi de önemli formda azalacak, bu da halk sıhhati açısından büyük riskler doğuracaktır. Doyran HES üzere projeler, kırsal ekonomiyi zayıflatacak ve bilakis göçü teşvik eden yaklaşımlarla çelişecektir. Kalkınma gayelerine nazaran, Doyran üzere doğal alanların korunması, biyolojik çeşitlilik envanterlerinin zenginleştirilmesi ve etraf mevzuatının güçlendirilmesi gerekmektedir. Doyran HES projesinin uygulanması, bu maksatlarla karşıt düşmektedir” denildi.
Raporda, projenin en büyük çevresel tehditleri şöyle sıralandı:
‘OVA SERACILIĞI VE NARENCİYE ÜRETİMİ DÜŞECEK’: “Doyran HES projesi, bölgedeki tarım topraklarının sulanmasında kullanılan su ölçüsünü ve kalitesini önemli formda düşürecektir. Bilhassa, bölgedeki yayla ve ova seracılığı, narenciye üretimi ve Doyran patlıcanı üzere mahallî ziraî eserler, bu proje sonucunda büyük ziyan görebilir. Proje kapsamında suyun evvel bir dengeleme havuzunda bekletilmesi, sonra doğal akim yerine cebri borularla taşınarak güç üretimi için kullanılması, hem tarımda kullanılan suyun kalitesini ve ölçüsünü düşürecek hem de sulanabilecek arazi ölçüsünü azaltacaktır.
‘SU KAYNAKLARININ AKIŞI BOZULACAK’: Doyran Deresi’ni besleyen su kaynaklarının doğal akışını keserek ekosistemi ve biyolojik çeşitliliği bozacak olmasıdır. Doyran Regülatörü ve HES Projesi’nin durdurulmasını ve Antalya’nın doğal zenginliklerini koruyacak, sürdürülebilir güç tahlillerinin değerlendirilmesini talep ediyoruz. Antalya’nın kıymetli tarihi miraslarından biri olan Kelbessos Antik Kenti’nin de bölgede olduğu, bu tıp projelere onay verilirken dikkate alınmalı. Bu süreçte akademik uzmanlar, kamu vazifelileri ve halkın görüşleri dikkate alınarak vicdani ve bilimsel kararlar almasını bekliyoruz.”