Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın ziyareti sırasında ben de New York’taydım.
Ama Cumhurbaşkanın A330 uçağı ile değil, THY’nin B777-ER300 uçağı ile gittim.
Dolayısı ile ne Cumhurbaşkanın bir aktifliğine ne de Türk Amerikan İş Konseyi’nin aktifliklerine, ne de CHP Genel Başkanı Özgür Özel’in toplantılarına katıldım.
Benim dünyama nazaran çok daha değerli bir öbür Birleşmiş Milletler toplantısını izledim.
Cumhurbaşkanının Gazze sorunları ve “Dünya beşten büyüktür” konuşmalarından ve onunla birlikte giden A330 grubundan rol çalmamak için onu önümüzdeki günlerde yazacağım.
B777’DEKİ BEN, ‘HİZMET ALAN’
A 330’DEKİ BOYS, ‘HİZMET VEREN’
Biliyorsunuz artık kendimi bir gazeteci olarak tanım etmiyorum.
Ben pop-sosyolog bir gözlemciyim.
O nedenle ilgi alanım “A330 Boys’la” pek kesişmiyor.
Boys yani erkekler diyorum, tabi uçakta bayan gazeteciler de var.
Ama uçaktan gelen birbirinin neredeyse birebir karelerde erkekler o kadar ezici çoğunlukta ki, rahatlıkla “Boys” diyebilirim.
Neyse daha fazla hasetlik yapmayayım, “Beni de uçağı niçin almıyorsunuz” fısıltılarına sebep olmayayım.
HÜRRİYET’İN HAVACILIK MÜELLİFİ SAYESİNDE
B777’DE CET TOHUMU BUĞDAY EKMEĞİ YEDİM
THY’nin B777 uçakları biraz eskimiş olsa da aldığım hizmetten ziyadesiyle mutluyum.
Üstelik dönüşte uçakta tesadüfen Hürriyet’in dünya çapında havacılık müellifi Uğur Cebeci ve THY’nin basın müşaviri Yahya Üstün de vardı.
Onların sayesinde Göbeklitepe’de bulunup yetiştirilen cet tohumu buğdayından yapılmış ekmeği bile tattım.
THY bu ekmeği New YORK’ta da tanıtmış.
Çok uygun bir fikir olmuş.
Kısaca B777 çok daha hoş.
B777’de “Hizmet alansınız.
A330’da ise “Hizmet veren…”
Üstelik, hür gözlemci olup, kendini Türkiye ombudsmanı ve gazetecilik ahlak muhafızı ilan eden Faruk Bildirici’den “Dürüst gazeteci” ehliyeti alma zorunluluğum da kalkınca, New York’un keyfini çok daha fazla çıkardım.
A 330 gazetecilerinin sorma imkanı bulamadığı soruya gelince, şuydu.
“Türkiye’nin isminden 4 harf silinse geriye ne kalır?”
Ama evvel size 2.5 km’lik bir New York yürüyüşü yaptıracağım…
EKİNOKS GÜNÜNDE 2.5 KM’LİK
HARİKA BİR HIGH LINE YÜRÜYÜŞÜ
Bu defaki güzergahım “High Line”
Yani Chelsea Meat Packing yakınında, yukardan geçen eski demiryolu üzerine yapılan yürüyüş yolu…
Buraya High Line deniyor.
2.5 km uzunluğunda bir yürüyüş parkuru.
Çevrede hoş bir bitki örtüsü oluşmuş.
Sanki kendi haline bırakılmış bir tabiat hissi veriyor beşere.
Aslında burası bir kültür yolu…
Yol boyunca çeşitli sanatkarların yapıtları sergileniyor.
Bunların birden fazla da Amerikan devletine eleştirel bakan sanatçılar.
İLK SORU: AMERİKA ADINDAN
5 HARF SİLERSENİZ NE KALIR
Bu sanatkarlardan biri Glen Ligon.
Eserinin ismi “United (America/Me)”
“America” yazılı bir pano hazırlamış ve üzerindeki harflerden kimilerinin üzerine X işareti koyarak iptal etmiş.
Geriye “ME” sözü kalmış.
Yani “BEN”…
Süper güç devletine karşı “ben” de varım diyen bir tablo.
TÜRKİYE’NİN İSMİNDEN 4 HARFİ
SİLERSENİZ GERİYE NE KALIYOR
Benim biraz muzip, biraz deccal başım anında bu yapıtın “Türkiye” versiyonunu düşündü…
Bazı harfleri X’le iptal edince geriye “ÜRK” sözü kaldı.
Eleştirel bir şey mi âlâ, bir şey mi karar veremedim.
Kim ürksün?
Adı yazılı Türkiye devletinden biz mi?
Pek farklı değil.
Çoğumuz ürküyor aslında.
Bu ülkede iktidarlar “ Vatandaş devlet için değil, devlet vatandaş için vardır” dedikçe, o devletten kaygımız da büyüyor.
Yargısıyla, polisiyle, medyasıyla, topuyla, tüfeğiyle, CİMER’iyle, De enformasyon müdürlüğüyle neler yapabileceğini her gün görüyoruz.
Ama bunu ‘Düşmanlarımız bizden “ürk’sün” diye de okuyabilirsiniz.
BEŞ HARFİN ÜZERİNİ ÇİZERSENİZ GERİYE
SANAT YAPITI OLARAK “YE” SÖZÜ KALIYOR
Beş harfin üzerini X’leyerek iptal ettim.
Bu sefer geriye “YE”harfleri kaldı.
O da “Devletin mali deniz yemeyen keriz” deyip devletin kasasına, malına üşüşenleri aklıma getirdi nedense.
Onu da sevmedim, kültür yoluma devam ettim.
FOSFORLU PANTONE 1895C PEMBESİ BİR
BARBİE AĞACIN ÖNÜNDE DÜŞÜNDÜKLERİM
Bu kere karşıma olağanüstü bir şey çıktı.
Fosforlu, Barbie pembesine boyanmış bur ağaç.
Bildiğimiz “Pantone”1895c” Messi’nin Miami formasının bir tık koyuşu pembesi yani.
Sanatçının ismi PAMELA Rosenkranz…
Eserin ismi “Old Tree”, yani yaşlı ağaç.
Cennetin yeryüzü ile münasebetini anlatan bir mitolojiden esinlenmiş.
Aynı vakitte bitkilerin hayatı ile insan hayatını ilişkilendiren bir manası varmış.
Eski insan bilgeliği ile geleceğin bilgeliği ortasındaki ilgiyi de temsil ediyormuş.
Bense su yorumu yaptım.
Ağaçlar üzere beşerler da yaşlandıkça, kendilerine iç açıcı renklerden oluşan bir dünya kurabilir.
İflah olmaz iyimserliğimin bir yanılsaması daha mı diye sormadan da edemedim.
KÜLTÜR YOLUNDA EVİNİZE
NÜKLEER GÜÇ KURMA BİLGİSİ
Yürürken yolum bu sefer “ İklim Bilimleri Fuarı” diye bir küçük fuarına düştü.
Yürüyüş yolunun üzerinde iki taraflı tek masalık küçük pavyonlardan oluşmuş.
Her bir bir Startup kümesine ilişkin.
Hemen girişte meskeninizde, hiç bir tehlikesi olmadan nasıl küçük bir nükleer güç ünitesi oluşturabilirsiniz diye bir masa vardı.
DÜNYA DIŞI DENEYİMİNİZİ EVİNİZDE
DÖNÜŞEBİLİR SUYA ÇEVİRME SANATI
Biraz ilerde “Dünya dışı tecrübelerimizden elde ettiğimiz bilgileri nasıl, konutumuza uygulanabilir teknolojiye dönüştürebiliriz” başlıklı bir masa dikkatimi çekiyor.
NASA’ya araştırma yapan bir girişimmiş. Uzay mekiklerinde dönüşebilir su teknolojisi üzerine araştırmalar yapıyormuş.
Tabi uzay mekiği küçük bir yer olduğu için bunu çok küçük odalarda yaratmaya uğraşıyorlar.
Bu da konutlar için dönüşebilir su demek.
SORU: İZMİR’DE KORDON’A NASIL MAVİ
YENGEÇ, ISTAKOZ VE İSTİRİDYE EKEBİLİRİZ
Bu ortada çok ilgimi çeken bir öbür Startup masaya geliyorum.
New York’ta deniz üzerine kurulan bir parkın ayaklarına mavi yengeç, istiridye ve diğer deniz eserlerini ekmek için teknoloji geliştiren bir teşebbüs gurubu.
Nereye bunlar deyince, çabucak ardında aşağıda ilerde bir yeri gösterip, “İşte oraya” diyor.
Oraya bakınca da çok enteresan bir şey görüyorum ve High Line yürüyüşüme orta vererek, oraya gidiyorum.
CEVAP: İZMİR KORDON UZUNLUĞUNA DEV
VAZOLARDAN BU TÜRLÜ BİR PARK YAPARAK
Burası deniz üzerine kurulmuş baya büyük bir park.
Sütunlar üzerinde yan yana dev vazolar içinde çiçekli ağaçlı bir park oluşturulmuş.
Bu yarımadayı karaya bağlayan köprünün üzerinden geçerek parka giriyorum.
Olağanüstü bir habitat oluşmuş burada.
İzmir geliyor aklıma… Doğum yerim yani…
Yıllardır hiç bir yaratıcı kent tahlili oluşturamayan kentimde Kordon’da yahut Salhane civarında yahut Karşıyaka yahut İnciraltı’nda nasıl hoş bir park yaratılabilir bu türlü bir çözümle…
Neyse…
Yaratıcılıktan ve hayalperestlikten umudumu kestiğim için yeniden High Line yolculuğuma…
BEMBEYAZ BİR SİYAH BALETİN
ÖNÜNDE HİSSETTİKLERİM
Yürüyüşüm elinde çiçekler tutan şahane bir balerin önünde sona eriyor.
Sanatçısı Karon Davis…
Eserin ismi “Curtain Call”…
“Güzellik ızdırap acı çekmeli” diyor.
Siyah bayan baletlerin, bir Beyaz Avrupa sanatı olan baleye geçiş için harcadıkları çabayı anlatıyormuş.
Bana yalnızca hoşluğun masumiyet olarak portresi üzere geldi.
EKİNOKS GÜNÜNDE KELEBEK
ÇİÇEKLERİNE FARKLI BİR BAKIŞ
Dediğim üzere hoş bir ekinoks günüydü…
Günün ve gecenin eşitlendiği bir gün yani…
Aydınlıkla kararlığın hiç olmazsa çeşitlendiği bir gün…
Yolum üzerinde küçük bir bitki gurubu dikkatimi çekiyor.
Kurumuş bir bamyayı yahut sivri biberi hatırlatan bir bitki.
Küçük bir tabela var.
İkiye bölünmüş.
Bir tarafta turuncu renkli mükemmel bir çiçek, öteki tarafta kurumuş, solmuş bir bamya…
Üzerinde “Butterfly Milweed” yazıyor.
Türkçesi “Kelebek Çiçeği’ymiş” Yazın aydınlığın uzun olduğu günlerde turuncu çiçek açarmış, kışın karanlık günlerinde solmuş ve kurumuş bir bamyaya dönüşürmüş.
KADER BENİ 60’LI YILLARIN EN
EFSANE OTELİNE GÖTÜRÜYOR
Oradan çıkıp kaldığım otele giderken, yıllardır görmek istediğim, benim için kült bir yerin önüne düşüyorum.
“Chelsea Hotel…”
Patti Smith’in “Sadece Çocuklar” kitabında ismi sık sık geçen o efsane müzisyenler, sanatkarlar, müellifler ve şairler oteli.
Kapısında Leonard Cohen ismi yazılı bir plaka görüyorum.
LEONARD COHEN VE
BOB DYLAN’IN OTELİ
Kimler geldi kimler geçti bu otelden.
Arthur Miller, Dylan Thomas, Jackson Pollock, Bob Dylan, Janis Joplin, jim Morrison, Chet Baker, jack Kerouac, Jimi Hendrix, Andy Warhol…
Bir periyodun kutsal yeriydi orası…
İçeri girip, o yıllarda benim de İzmir’den hayranlıkla izlediğim bütün bu insanların üst katlara çıktığı merdivenlere oturup fotoğraf çektirdim.
Bar ve salonlar tıpkı o periyodun atmosferindeydi.
PATTI SMITH’İN BECAUSE THE NIGHT
ŞARKISININ KEŞFEDİLDİĞİ MEKAN
Düşünün, Patti Smith’in hala dinlediğim “Becouse the Night” müziğini, bir kaset içinde bu oteldeki odasında birinci kez dinlemiş ve sonraki gün söylemeye karar vermişti.
Leonard Cohen o otelin ismini taşıyan bir müzik bestelemişti.
O otel, 1960’ların müesses kültürel nizamına başkaldıran insanların “Karşı kültür hareketinin kalesiydi” adeta…
Aynen o yıllarda kalmış yahut korunmuş sanki…
BÖYLE SEYAHATLER BEŞERE KENDİ
ODYSSEUS DESTANINI YAZDIRIYOR
Visconti’nin “Venedik’te Ölüm” sinemasının yerleri ile başlayan gençlik kültür yolum geçen hafta New York’ta Chelsea Hotel’deydi…
Hayatımın geriye kalan vakti müsaade verdiğince bu yolda yürümeye devam edeceğim.
Bence insan muhakkak yasa gelince bu türlü veda seyahatleri ile geriye kendi Odysseus destanını bırakabilir.
Bu hiç de o denli megalomanca bir dilek değil…
Hatta küçük, sıradan insanlara, hepimize esin verecek bir duygu…
İnanın bana…
Ertuğrul Özkök